Tez bağlanan tez kopar. Görüşü ne kadar doğru, ne kadar tutarlı?
Birine zaman bakımından tez bağlanmak... Geçerli bir şey olsa dahi
geçersiz olmaya aday bir davranıştır; çünkü önemli özellikleri değil
de sizin önemsediğiniz özellikleri ou size bağlıyorsa tezi doğrularsı-
nız. Emek yoktur içinde, geçerli bilinç yoktur, muhtemelen ya boş-
lukta olduğunuz bir anda yada özendiğiniz içindir bu bağlanma. Sos-
yolojide bağlanma zaman içersinde oluşan olumlu tutumların bütünü
olarak nitelendirilir. Bu bir gruba, bir topluma, bir oluşuma bağlılık
olarak da açıklanabilir. Öyleyse bağlılık tek başına bir kişiye bağlılık
olarak adlandırılamaz. Kişiye bağlılığın erken zamanda oluşumu,
erken zamanda bitişi getirdiğini, aile, grup, toplum, oluşum bağlı-
lıkları zamanla ve yaratılışla geldiği için kopma daha zordur. Bazen
korku, bazen menfaat ilişkisi, bazen de dışlanma sebebi ile zaman
içinde oluşan bağlılıklar daha sağlamdır.
Bir kişiye kısa sürede bağlanıp, daha sonra kopmak genellikle tutku
türü bağlılıklardır. Tutkular, kişi için bitirme eğilimi yüksek olan duy-
gulardır. Öyleki, tutkuya sahip kişi bile bunun zaman içersinde bite-
ceğine yaşayarak, görerek inanmıştır. Bu inancı yeni bir tutku engel-
lemez; zira kişi bu tutkudan zevk aldığı gibi, tutkusundan vaz geç-
mekten de zevk almaya başlamıştır.Tutkular zaman içinde bir arada
yaşamaya, paylaşmaya dönüşünce biter. İşte burada biten tutkunun
yerine yenisini koyma isteği de beraberinde gelir. Bu istek kişilerin
tek taraflı istekleri değildir. Her iki taraf bunu ister; ama toplum bas-
kısı bu isteğin bastırılmasına sebep olur.
Alışkanlığa dönüşen tutkular uzun sürebilir. Alışkanlık, bağlılığın bir
başka versiyonudur. Kişi gurur ve inadını yenemediği zaman ortada
ne alışkanlık kalır ne tutku. Alışkanlıklarınmız, bağlılıktan yada bir
arada yaşamaktan oluşan emekler bütünüdür. Emeğim ziyan olmasın
diye kişi ister istemez bazı fedakarlıklar yapar. Bu fedakarlıklar bazen
kişilik özelliklerine göre tersine döndüğü de olur. Kişinin karşısında
kendinden daha yoğun alışkanlık ve bağlılığa sahip bir kişi varsa eğer;
kullanma, suistimal, fırsatçılık olarak göze çarpar.
Bağlılıklarınızın kısa sürede olmaması için önceden önlem almanız ba-
zen mümkün olmadığı gibi, bu konuda ihtiyatlı olmak da mümkündür.
Kapılarınızı her şarta, herkese ardına kadar açar, kendinizi de boşluğa
bırakırsanız ister istemez denge bozuklukları ortaya çıkar.
Ne kadar uzun süre geçirirseniz geçirin, bağlılıklarınız yada alışkanlık-
larınız, içinde bulunduğunuz yeni oluşumlara ve elinize geçen fırsatlara
boyun bükmeye mecburdur. Bu da vicdan mevhumunun ne denli yoz-
laştığının farklı bir yöntemidir. Vicdanlı olmak gösteriş ve mecburiyet
arasında gidip gidip gelmektedir.