Ehlullah yedi makamda anlatır nefisi,
Derler ki;
Nefs- i emmare dir,en aşağısı en pisi,
Bu nefis:
Rabbani latife iken şehvetlere daldı,
Kafir,müşrik,münafık yahut fasıktır adı.
İyice tanımak istersen,
On ikidir alameti,huyu veya sıfatı,
Birincisi küfürdür.Ayrılır dört e hemen.
Bak anlatayım;
Küfr- ü inkari ki,gider Allah ı bilmeden,
Küfr- ü mücerre ki,örneği gelir iblisten,
Üçüncüsü küfr ü inadi ki, bilir kalbinden.
Küfr ü nifaki ise ancak söyler dilinden.
İkinci sıfatı,şirk ki, çok gizli ve ince,
Bu da ancak kabul bulur müşriklerde.
Sonra gelir gaflet,peşinden cehalet,
Bak cahillik ne korkunçmuş? dikkat et...
Beşinci sıfat ki,çokca günahlara dalmak,
Ciltler dolusu kitap yapar bunu anlatmak.
Sırada kibir var,sonra hırs ve cimrilik,
Bunların tarifini uzatmayalım şimdilik.
Nefs i emmare nin dokuzuncu huyu gazap tır,
Bunları bilerek terk etmeyenin cezası azaptır.
Haset var sırada,iyilikleri ateş misali yakar,
Hak kın taksimatına kem gözle bakar.
Sonuncu ki,kin ve şehvet,
Sahibini nihayet cehenneme götüren afet.
İkinci mertebe nefs i Levvame dir.
Bakın ;
Bunun huyları, toplam dokuz alamettir,
Fısk,cehil ve kendini beğenmek,
Uykuyu çok sevip,hayvan misali yemek,
Altıncıs aşırı hırs,yedincisi kahr ı nedamet,
Sekzincisi aşırı süs ve saltanata davet,
Dokuzuncu ki,ğeçimsiz biri olmaktır,
Bize düşen bunlardan kurtulmaktır.
Üçüncü mertebe nadir bulunur adı,nefs i mülhime,
Bu makam ihsan olur ancak ihlaslı alimlere,
Huyları bilinir, toplam sekiz tanedir,
Birinci sırada pek tabi ilim gelir,
İkincisi tevazudur,zıddı dır kibrin,
Tevbe ki,kutarır her çıkmaz da sahibin .
Sabır, ne güzel huydur?
Meyvesi ibadetelere aşkla devamla olur,
Beşincisi şükür dür,artırır verilen nimeti,
Şükredenin daima görülür bereketi
Cömert lik gelir altıncı sırada,
Böylesi insanlar ne kadar da az bu dünyada.
Kanaat,tükenmez bir hazinedir,
Tahammül,sekizinci huy,sabrın benzeri,
Cenab i Mevlam affeylesin bizleri.
.
Dördüncü mertebe,Nefs i mutmainne dir,
Altı huyu var ki,sıfat ı kamiledir.
Birincisi, salih amel sonra da tevekkül var sırada,
Kolay mı sanırsın alışmak varlık içinde yokluğa,
Riyazet ki,azla yetinip daima huşu ile ibadet,
Tefekkür gelir sonunda nihayet.
Ah... tefekkür edebilsek yanlızca bir saat,
Denk düşerdi yetmiş yıllık nafile ibadat!
Beşinci mertebe,Nefs i radiyye dir,
Buna ancak evliya ı kiram mühdetir.
Ulaşmak mı istersin bu makama?
Boş sözleri bırak...sarıl ihlasa...
Daima zikir,zühd,hani vera?
Şüpheli şeylerden kaçarak,ittika
Altıncı mertebe ki,Nefs i mardiyye,
Bu nafis,ancak yaraşır ariflere.
Hak Teala artık razıdır kulundan,
Gayretle elde edilmez lutuf dur O� ndan.
Akıl çözemez,esrarın ancak bilir Allah,
La havle vela kuvvete İlla billah!..
Yaratan dan gayri her şeyi terk etmek,
Cümle mahlukatı lütuf ile seyretmek,
Razı olunmuştur kendinden,seyri Lillah dır,
Yeri hafi,hali hayret,varidi şeriat tır,
Herkesin hatalarını af,ayıplarını örtmek,
Hünü zan ile her şeye şevkatle lütfetmek,
Kalpler pak olup,masivadan kurtulmuştur,
Yaratan onlardan çoktan razı olmuştur.
Kul,
Hakk ın aynı olamaz,tarif öyle değildir,
Aklın gücü yetmez,bunun izahi ancak hal dir!
Yere göğe sığmayan Allah,mü� minin kalbine,
Sığarmış artık nefs i mardiyye�de?
Yedi makamın sonuncusu,nefs i Kamile,
Seyri Billah tır anlatamam ben size.
Bu mertebede durur ancak Peygamber,
Vücud,akıl,ruh,nefis nur ile beraber,
Kaybolur her şey,kalan ancak nur olur,
Aklı selim daha yazamaz burada durur!